Home » Publicaties

Barneveldse krant kijkt achter de schermen bij stichting ONE Barneveld in de Goede Zaak

Hier worden mensen echt gezien

Een middag bij stichting ONE Barneveld

Gratis kleding, een warme kamer en bovenal: het gevoel gezien te worden. Dat biedt sticthting ONE Barneveld aan vluchtelingen, minima en ieder ander die het nodig heeft. ,,Sommige mensen denken dat we er alleen voor Oekraïners zijn, maar iedereen is welkom.”

Lieke van der Made

Buiten is het koud en dwarrelt de natte sneeuw naar beneden, maar binnen bij ONE Barneveld is het behaaglijk. Het pand aan de Korenbloemstraat is verrassend groot, met lange rijen kledingrekken en een hoek met speelgoed en knutselspullen. Voorin de zaak is de ‘Warme Kamer’ die in samenwerking met het Leger des Heils is opgezet en waar mensen kosteloos kunnen koffiedrinken, werken of huiswerk maken, zodat de verwarming thuis een graadje lager kan. Eens in de twee weken wordt er een gratis lunch georganiseerd, zo ook deze woensdag. De ruimte, met meubels en verlichting gesponsord door woonmerk Eleonora, is opvallend sfeervol en modern ingericht. ,,Iemand vroeg: wordt het niet té chique?”, vertelt bestuurslid Ina Cheddie. ,,’Te chique voor wie?’, vroeg ik. We vinden een warme, huiselijke sfeer juist zo belangrijk.”

OMZIEN NAAR ELKAAR ONE Barneveld staat voor ‘Omzien Naar Elkaar’ en is een burgerinitiatief uit de koker van Barnevelder Renzo Kok en de andere bestuursleden. De stichting begon anderhalf jaar geleden onder de naam ‘Barneveld helpt Oekraïne’, vertelt hij: ,,In het voorjaar van 2022 kwamen de eerste groepen Oekraïense vluchtelingen naar Nederland toe. De bestaande instanties waren daar eigenlijk onvoldoende op voorbereid, ook in de gemeente Barneveld. Er moest snel onderdak geregeld worden en we zagen dat veel vluchtelingen onderweg hun koffers waren verloren of te weinig spullen hadden meegenomen voor het hele gezin.” In het voormalige Intertoyspand aan de Langstraat openden Renzo, Ina, Wilma Dijkstra en andere twee bestuursleden een ‘weggeefwinkel’ voor Oekraïense vluchtelingen.

,,Het begon met kleding en al snel bleek er ook behoefte te zijn aan fietsen”, vertelt Renzo in de Warme Kamer, waar ondertussen een oudere man met rollator binnenstapt die de vrijwilligers vrolijk één voor één begroet. ,,Dagelijks kwamen vluchtelingen van de opvanglocatie in Harskamp met de bus naar onze winkel om een goedkope fiets op te halen, die we gedoneerd kregen van particulieren. Soms stonden mensen een uur voordat we opengingen al voor de deur te wachten, zo graag wilden ze een fiets.” Omdat niet alle Oekraïeners konden fietsen – en degenen die het wel konden er soms bijzondere verkeersregels op na hielden – startte de
stichting al snel met fietsles, in samenwerking met Welzijn Barneveld. ,,Dat doen we nu nog steeds.”
Fotovantland

VERTROUWEN ,,In oktober 2022 verhuisden we naar dit pand, dat we kosteloos mogen gebruiken”, vervolgt Renzo. ,,Alleen de energie is voor eigen rekening.” Het gesprek wordt kort onderbroken door een vrijwilliger die Renzo een ingelijste oorkonde komt brengen. ,,Deze komt uit Kiev”, vertelt de man. ,,Een bedankje voor alles wat we doen.” De stichting stuurt sinds het begin van de oorlog onder meer houdbaar voedsel en medische artikelen naar Oekraïne. ,,Die spullen gaan voornamelijk naar een militair ziekenhuis, waar gewonde militairen revalideren.”

Waar de hulpvraag in het oorlogsgebied zelf onverminderd groot is, lijken de Oekraïense vluchtelingen in Barneveld steeds meer zelfredzaam. Tussen de kledingrekken is af en toe nog wat Oekraïens te horen, maar verder zijn het voornamelijk vluchtelingen uit andere landen, ouderen en mensen met een bijstandsuitkering die gebruikmaken van de winkel en de Warme Kamer. ,,De Oekraïeners zijn nog steeds welkom, maar we merken dat de behoefte aan hulp onder deze groep kleiner is geworden. Dat is natuurlijk een goed teken.”

Wel schuift wekelijks nog een trouwe groep Oekraïense vrouwen aan bij de kunstlessen die Ina sinds anderhalf jaar organiseert. ,,Die lessen draaien om samenzijn, maar ook een stukje traumaverwerking.” Zo hoort Ina niet zelden schrijnende verhalen: ,,Eén keer liet ik de vrouwen hun eigen huis tekenen. Een oudere dame liet zien wat ze had getekend: haar huis, met de keuken, de tuin, de woonkamer. ‘Maar nu alles ‘kaboem’, zei ze.”

ALLERLEI CULTUREN Ondertussen is het 12 uur: lunchtijd. Steeds meer mensen druppelen binnen en schuiven aan bij het buffet, dat onder meer bestaat uit soep, broodjes en beleg, gesponsord door Jumbo Barneveld. De bezoekers – mensen met en zonder migratieachtergrond – kletsen opgewekt met elkaar. Een van hen is de Marokkaans-Nederlandse Naz, een vrouw met een vriendelijk gezicht en een hoofddoek met panterprint. Naast haar staan een paar tassen gevuld met kleding. ,,Ik kom hier vooral voor de gezelligheid”, vertelt ze. ,,Hier komen allerlei culturen bij elkaar: Nederlands, Egyptisch, Syrisch, Irakees en Marokkaans. Door in gesprek te gaan, leer je van elkaar. Vorige week vroeg een man nog aan me of ik aan de kant van Israël of Palestina sta, waarop ik zei: ‘Ik ben voor vrede’.”

Fotovantland

Een tafel verderop zit de Barneveldse Martine (48). Ze is afgekeurd, vertelt ze, en leeft van een uitkering. ,,Ik dacht altijd dat deze locatie alleen voor Oekraïners was, totdat ik via Buurthuis Bronveld hoorde over de gratis lunch.” Hoewel ze als vrijwilliger bij Christelijke boekwinkel De Wedloop en bij zorginstelling Neboplus werkt, vindt ze het toch fijn om af en toe extra aanspraak te hebben. ,,Ik kom hier voor de gezelligheid, maar ook voor de winkel. Alles is duurder geworden en mijn geld gaat op aan de boodschappen en vaste lasten. Daarom vind ik het fijn dat ik hier af en toe kleding kan halen. Dat geeft lucht. Deze week heb ik bijvoorbeeld een warme jas en trui meegenomen, waar ik heel blij mee ben.”

PASJESHOUDERS ONE Barneveld werkt met ‘pasjeshouders’: bij zowel de stichting zelf als verschillende instanties in de gemeente, waaronder Welzijn Barneveld en de voedselbank, kunnen mensen die het nodig hebben een speciale pas krijgen. Daarmee kunnen ze elke week drie gratis kledingstukken uitzoeken in de winkel. Officieel is de stichting er voor iedereen met een inkomen van maximaal 120 procent van de bijstandsnorm. ,,Maar in de praktijk controleren we het inkomen niet”, zegt Ina. ,,We registreren alleen het aantal personen in een huishouden, verder niets. Het gaat om vertrouwen en cijfers zeggen ook niet alles.” Zo zegt mede-bestuurslid Wilma meerdere mensen te kennen die 24 uur per week werken, maar na het betalen van de huur en de boodschappen geen geld overhouden voor kleding of andere spullen. ,,Zulke mensen ken ik ook”, reageert Ina. ,,En de lunch is er ook voor mensen die het prima kunnen betalen, maar behoefte hebben aan gezelschap.”

Op dit moment heeft de stichting zo’n driehonderd ‘pasjeshouders’. Renzo: ,,Maar we weten dat er in de gemeente ongeveer 550 gezinnen in de bijstand zitten, dus er zijn genoeg mensen die we helaas nog niet hebben bereikt.”

VRIJWILLIGERS De winkel draait volledig op giften en donaties, subsidie krijgt de stichting niet. ,,We willen bewust zelf onze broek op houden, zodat we hier niemand hoeven uit te sluiten.” De kleding, fietsen en huisraad wordt grotendeels gedoneerd door particulieren. Daarnaast komen onder meer scholen in actie voor ONE Barneveld, bijvoorbeeld met een sponsorloop of andere actie. Renzo: ,,Zo zamelden de kinderen van IKC Juliana onlangs speelgoed in voor de winkel en krijgen we veel steun van de kerken. Maar we kunnen altijd meer hulp gebruiken.”

Daarnaast is de stichting afhankelijk van de circa vijftig vrijwilligers die de boel draaiende houden. ,,Het vrijwilligerswerk is ook een laagdrempelige manier van reïntegratie: mensen die al lang thuiszitten, kunnen hier weer wennen aan de arbeidsmarkt en voorzichtig meedraaien in de maatschappij.” Een van de vrijwilligers is de van oorsprong Egyptische Osama (door iedereen ‘Samy’ genoemd) die tien jaar geleden uit zijn thuisland vluchtte, waar hij vanwege zijn Christelijke geloof niet veilig was. Sinds een half jaar werkt hij bij de stichting, waar hij onder meer kleding sorteert en de winkel netjes houdt. ,,Vanuit mijn geloof vind ik het belangrijk om anderen te helpen”, zegt Samy (,,Leeftijd is maar een getal”) , die redelijk Nederlands spreekt, maar hier en daar wordt ondersteund door de Irakese Esmaa.

Omdat Samy’s moedertaal Arabisch is, kan hij veel verschillende klanten helpen in de winkel. ,,Ik spreek veel mensen en iedereen is hier aardig, het is een warme plek. Ik wil hier nog lang blijven werken.” Zijn hele familie woont inmiddels in Nederland, op één broer na. Op de vraag of hij Egypte wel eens mist, zegt Samy: ,,Ik kijk niet achterom, mijn leven is nu hier.” Met een brede lach: ,,Alleen de zon mis ik wel eens. In Sharm-el-Sheikh is het nu zo’n 35 graden.”

VERKIEZINGEN Tegen één uur komt de lunch tot een einde en verlaten veel mensen de winkel, sommigen met tassen vol kleding. Nu de eetruimte bijna leeg is, valt een bordje met daarop de woorden ‘Love is all you need’ op. ,,Bovenal willen we hier liefde uitstralen”, zegt Renzo. ,,Mensen die hier komen, moeten zich echt gezien voelen.” ,,We maken hier geen onderscheid”, vult Ina aan. In dat licht heeft het bestuurslid nog wel iets te zeggen over de recente verkiezingsuitslag: ,,We merken dat mensen zich zorgen maken: de Oekraïense vrouwen in de kunstles vroegen me of ze nu het land uit moeten. Mijn man, die een Surinaamse afkomst heeft, voelt voor het eerst in de 47 jaar dat hij hier woont, dat hij niet wit is. Daar schrik ik van.”

De Irakese Esmaa blijft nuchter onder de winst van de PVV: ,,Ik ben geen fan van Wilders, maar hij lijkt milder geworden. Daarbij gaat hij het land natuurlijk niet in zijn eentje regeren, maar moet hij compromissen sluiten. We wachten het af.”